Bài 25: Hiệu điện thế

I. LÝ THUYẾT

1. Hiệu điện thế

    - Nguồn điện tạo ra giữa hai cực của nó một hiệu điện thế.

    - Hiệu điện thế được kí hiệu bằng chữ U.

    - Đơn vị đo hiệu điện thế là vôn, kí hiệu là V.

        + Đối với hiệu điện thế có giá trị nhỏ, người ta dùng đơn vị milivôn, kí hiệu mV.

    1 mV = 0,001 V        1 V = 1000 mV

        + Đối với hiệu điện thế có giá trị lớn, người ta dùng đơn vị kilôvôn, kí hiệu là kV.

    1 kV = 1000 V         1 V = 0,001 kV

    - Trên mỗi nguồn điện có ghi giá trị hiệu điện thế giữa hai cực của nó khi chưa mắc vào mạch.

2. Dụng cụ đo hiệu điện thế

    - Để đo hiệu điện thế người ta dùng dùng cụ gọi là vôn kế.

        + Trên mặt vôn kế có ghi chữ V (số đo hiệu điện thế tính theo đơn vị V).

        + Có hai loại vôn kế: Vôn kế dùng kim và vôn kế hiện số (sử dụng đồng hồ đo điện đa năng).

    - Mỗi vôn kế đều có giới hạn đo (GHĐ) và độ chia nhỏ nhất (ĐCNN) xác định.

    - Kí hiệu vẽ Vôn kế là:

3. Đo hiệu điện thế

    Khi sử dụng vôn kế đo hiệu điện thế cần lưu ý:

    - Chọn Vôn kế có GHĐ và ĐCNN phù hợp với giá trị cần đo.

    - Mắc Vôn kế song song với vật cần đo hiệu điện thế sao cho dòng điện đi vào chốt dương (+) và đi ra chốt (-) của Vôn kế (tức là chốt (+) của Vôn kế mắc về phía cực dương của nguồn điện còn chốt (-) của vôn kế mắc về phía cực âm của nguồn điện).

    - Số chỉ của Vôn kế mắc song song với vật chính là giá trị của hiệu điện thế giữa hai đầu vật dẫn đó.

    - Khi mắc trực tiếp hai chốt của Vôn kế vào hai cực của nguồn điện tức là đo hiệu điện thế giữa hai đầu của nguồn điện đó (hình 3.1)

II. BÀI TẬP

Câu 1: Nguồn điện tạo ra giữa hai cực của nó một:

1. Hiệu điện thế
2. Cường độ dòng điện
3. Lực điện
4. Vôn

Lời giải:

Nguồn điện tạo ra giữa hai cực của nó một hiệu điện thế

Đáp án cần chọn là: A

Câu 2: Điền từ thích hợp vào chỗ trống: 

Nguồn điện tạo ra giữa hai cực của nó một ………..

1. Điện thế
2. Hiệu điện thế
3. Cường độ điện thế
4. Cường độ dòng điện

Lời giải:

Nguồn điện tạo ra giữa hai cực của nó một hiệu điện thế

Đáp án cần chọn là: B

Câu 3: Hiệu điện thế được đo bằng:

1. Ampe kế
2. Vôn kế
3. Điện kế
4. Áp kế

Lời giải:

Hiệu điện thế được đo bằng vôn kế

Đáp án cần chọn là: B

Câu 4: Vôn kế dùng để đo:

1. Tác dụng của dòng điện
2. Cường độ dòng điện
3. Hiệu điện thế
4. Cường độ điện thế

Lời giải:

Hiệu điện thế được đo bằng vôn kế

Đáp án cần chọn là: C

Câu 5: Đơn vị đo hiệu điện thế là:

1. Jun (J)
2. Ampe (A)
3. Vôn (V)
4. Niutơn (N)

Lời giải:

Đơn vị đo hiệu điện thế là: Vôn – kí hiệu V

Đáp án cần chọn là: C

Câu 6: Vôn (V) là đơn vị đo:

1. Tác dụng của dòng điện
2. Cường độ dòng điện
3. Hiệu điện thế
4. Cường độ điện thế

Lời giải:

Đơn vị đo hiệu điện thế là: Vôn – kí hiệu V

Đáp án cần chọn là: C

Câu 7: Chọn câu sai:

1. 1V = 1000mV
2. 1kV = 1000mV
3. 1mV = 0,001V
4. 1000V = 1kV

Lời giải:

Ta có:

⇒ Phương án B – sai

A, C, D – đúng

Đáp án cần chọn là: B

Câu 8: Chọn câu đúng:

Lời giải:

A - đúng

B - sai vì: 

C - sai vì: 

D – sai vì: 

Đáp án cần chọn là: A

Câu 9: Điền từ thích hợp vào chỗ trống. 

Trên vôn kế, ở các chốt nối dây có kí hiệu dấu (+) và dấu (-). Dấu (+) phải được nối với……………của nguồn, dấu (-) phải nối với………..của nguồn.

1. Cực âm, cực dương
2. Cực âm, cực âm
3. Cực dương, cực âm
4. Cực dương, cực dương

Lời giải:

Trên vôn kế, ở các chốt nối dây có kí hiệu dấu (+) và dấu (-). Dấu (+) phải được nối với cực dương của nguồn, dấu (-) phải nối với cực âm của nguồn

Đáp án cần chọn là: C

Câu 10: Trên vôn kế, ở các chốt nối dây có kí hiệu dấu (+) và dấu (-). Chọn câu đúng trong các câu sau.

1. Dấu (+) phải được nối với cực dương của nguồn, dấu (-) phải nối với cực âm của nguồn
2.  Dấu (+) phải được nối với cực dương của nguồn, dấu (-) phải nối với cực dương của nguồn
3. Dấu (+) phải được nối với cực âm của nguồn, dấu (-) phải nối với cực dương của nguồn
4. Dấu (+) phải được nối với cực âm của nguồn, dấu (-) phải nối với cực âm của nguồn

Lời giải:

Trên vôn kế, ở các chốt nối dây có kí hiệu dấu (+) và dấu (-). Dấu (+) phải được nối với cực dương của nguồn, dấu (-) phải nối với cực âm của nguồn

Đáp án cần chọn là: A

Câu 11: Muốn đo hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch, ta phải mắc vôn kế như thế nào với đoạn mạch đó?

1. Nối tiếp
2. Song song
3. Hỗn hợp
4. Tùy ý

Lời giải:

Muốn đo hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch, ta phải mắc vôn kế song song với đoạn mạch đó

Đáp án cần chọn là: B

Câu 12: Để đo hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch, ta phải mắc ………… với đoạn mạch đó

1. Ampe kế nối tiếp
2. Ampe song song
3. Vôn kế song song
4. Vôn kế nối tiếp

Lời giải:

Muốn đo hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch, ta phải mắc vôn kế song song với đoạn mạch đó

Đáp án cần chọn là: C

Câu 13: Khi khóa K mở, vôn kế chỉ:

1. Hiệu điện thế giữa hai cực của nguồn điện
2. Hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn
3. Hiệu điện thế của dòng điện trong mạch
4. Hiệu điện thế toàn bộ mạch điện

Lời giải:

Khi khóa K mở, mạch của ta còn như sau:

⇒ Vôn kế chỉ hiệu điện thế giữa hai cực của nguồn điện

Đáp án cần chọn là: A

Câu 14: Khi khóa K đóng, vôn kế chỉ:

1. Cường độ dòng điện giữa hai cực của nguồn điện
2. Hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn 
3. Tổng hiệu điện thế của dòng điện trong mạch và của nguồn
4. Tổng cường độ dòng điện của bóng đèn và dòng điện của nguồn điện

Lời giải:

Khi khóa K đóng, vôn kế chỉ hiệu điện thế hai đầu bóng đèn

Đáp án cần chọn là: B

Câu 15: Nhìn vào mạch điện sau ta biết:

1. Vôn kế (1) chỉ hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn Đ₁
2. Vôn kế (1) chỉ hiệu điện thế giữa hai đầu hai bóng đèn
3. Vôn kế (2) chỉ hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn Đ₂
4. Vôn kế (2) chỉ hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn Đ₁

Lời giải:

Vẽ lại mạch điện ta được:

⇒ Vôn kế (1) chỉ hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn Đ₁

Đáp án cần chọn là: A

Câu 16: Cho mạch điện sau, chọn câu đúng:

1. Vôn kế (1) chỉ hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn Đ₂
2. Vôn kế (1) chỉ hiệu điện thế giữa hai đầu hai bóng đèn
3. Vôn kế (2) chỉ hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn Đ₂
4. Vôn kế (2) chỉ hiệu điện thế giữa hai đầu hai bóng đèn

Lời giải:

Vẽ lại mạch điện ta được:

⇒ Vôn kế (1) chỉ hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn Đ₁

Vôn kế (2) chỉ hiệu điện thế giữa hai đầu hai bóng đèn

Đáp án cần chọn là: D

Câu 17: Cách mắc vôn kế nào sau đây là đúng?

1. 1, 2 và 3
2. 1 và 4
3. 2 và 3
4. 1, 2, 3 và 4

Lời giải:

Ta có:

Để đo hiệu điện thế, cần mắc chốt dương (+) của vôn kế với cực dương của nguồn điện, chốt âm của vôn kế với cực âm của nguồn điện.

Hay nói cách khác muốn đo hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch, ta phải măc vôn kế song song với đoạn mạch đó.

⇒ Cách mắc: 2, 3 – đúng, 1,4 - sai

Đáp án cần chọn là: C

Câu 18: Trong mạch điện sau đây, vôn kế cho ta biết:

1. Hiệu điện thế ở hai đầu nguồn điện
2. Hiệu điện thế ở hai đầu bóng đèn
3. Hiệu điện thế ở hai điểm 1 và 2
4. Cả A, B, C đều đúng

Lời giải:

Trong đoạn mạch trên, vôn kế cho biết hiệu điện thế ở hai dầu của bộ nguồn cũng là hiệu điện thế ở hai đầu bóng đèn hay hiệu điện thế giữa hai điểm 1 và 2

Đáp án cần chọn là: D

Câu 19: Đổi đơn vị 

1. 25
2. 2500
3. 250
4. 0,025

Lời giải:

Ta có: 

Ta suy ra: 

Đáp án cần chọn là B

Câu 20: Đổi đơn vị 

1. 45
2. 4500
3. 450
4. 0,045

Lời giải:

Ta có: 

Ta suy ra: 

Đáp án cần chọn là C

Câu 21: Hiệu điện thế kí hiệu là:

1. U
2. u
3. V
4. v

Lời giải:

Hiệu điện thế được kí hiệu bằng chữ U

Đáp án cần chọn là: A

Câu 22: Đại lượng hiệu điện thế được kí hiệu bằng chữ:

1. U
2. V
3. I
4. A

Lời giải:

Hiệu điện thế được kí hiệu bằng chữ U

Đáp án cần chọn là: A

Câu 23: Dùng vôn kế có độ chia nhỏ nhất là 0,2V để đo hiệu điện thế giữa hai đầu cực của nguồn điện khi chưa mắc vào mạch. Cách viết kết quả đo nào dưới đây là đúng?

1. 314mV
2. 5,8V
3. 1,52V
4. 3,16V

Lời giải:

Dùng vôn kế có độ chia nhỏ nhất là 0,2V để đo hiệu điện thế giữa hai đầu cực của nguồn điện khi chưa mắc vào mạch.Cách viết kết quả đo đúng là 5,8V

Do ĐCNN của vôn kế là 0,2V chỉ có 1 thừa số sau dấu phẩy mà 5,8 là bội của 0,2  nên B đúng

Đáp án cần chọn là: B

Câu 24: Dùng vôn kế để đo hiệu điện thế giữa hai đầu cực của nguồn điện khi chưa mắc vào mạch. Kết quả đo là 6,8V, vậy vôn kế không thể có độ chia nhỏ nhất nào sau đây?

1. 0,4V
2. 0,2V
3. 0,1V
4. 0,5V

Lời giải:

Vì kết quả đo là 6,8V nên vôn kế không thể có độ chia nhỏ nhất là 0,5V

Đáp án cần chọn là: D

Câu 25: Vôn kế trong sơ đồ nào sau đây đo hiệu điện thế của nguồn khi mạch điện hở.

Lời giải:

Mắc vôn kế song song với 2 cực của nguồn điện: cực dương của vôn kế nối với cực dương, cực âm nối với cực âm của nguồn điện

Đáp án cần chọn là: A

Câu 26: Vôn kế trong sơ đồ nào sau đây đo hiệu điện thế của hai đầu bóng đèn khi K đóng:

Lời giải:

Mắc vôn kế song song với hai đầu bóng đèn, cực dương của vôn kế nối với cực dương, cực âm nối với cực âm của nguồn điện

Đáp án cần chọn là: D