Bài 22 : Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện

1. Tác dụng nhiệt của dòng điện

    Dòng điện đi qua mọi vật dẫn thông thường đều làm cho vật dẫn nóng lên, ta nói dòng điện có tác dụng nhiệt.

    Ứng dụng tác dụng nhiệt của dòng điện:

    - Chế tạo bàn là, bếp điện, đèn sợi đốt, nồi cơm điện...

    - Chế tạo cầu chì sử dụng khi dùng điện, nó tự động ngắt mạch điện khi có sự cố xảy ra để đảm bảo an toàn về điện.

2. Tác dụng phát sáng của dòng điện

    Dòng điện đi qua một số vật dẫn đặc biệt thì phát sáng, ta nói dòng điện có tác dụng phát sáng.

    Ứng dụng tác dụng phát sáng của dòng điện:

    Dựa vào tác dụng phát sáng của dòng điện người ta chế tạo nhiều loại đèn điện như:

    - Đèn điot phát quang (đèn LED) chỉ cho dòng điện đi qua theo một chiều nhất định.

        + Ưu điểm: Rẻ, bền, tiêu tốn ít điện năng

        + Dùng làm đèn báo ở nhiều dụng cụ và thiết bị điện như ở ổ cắm, tivi, máy tính, ổn áp, nồi cơm điện, điện thoại di động...

    - Đèn sợi đốt: Khi dòng điện qua dây tóc, dây tóc nóng lên tới nhiệt độ cao thì phát sáng.

    - Đèn ống: Có chất bột phát quang phủ bên trong thành ống. Khi dòng điện chạy qua, chất bột này phát sáng nên đèn nóng lên rất ít và tiêu thụ điện ít hơn so với đèn có dây tóc.

    - Đèn trong bút thử điện

    Trong bóng đèn bút thử điện có chứa khí nêôn. Khi dòng điện chạy qua bóng đèn của bút thử điện làm chất khí này phát sáng (bóng đèn nóng lên không đáng kể).

III. BÀI TẬP

Câu 1: Chọn phát biểu đúng:

1. Dòng điện chạy qua một số vật dẫn mới làm cho vật nóng lên
2. Dòng điện chạy qua mọi vật dẫn thông thường đều làm cho vật dẫn nóng lên
3. Dòng điện chạy qua mọi vật dẫn thông thường đều không làm cho vật dẫn nóng lên
4. Dòng điện chạy qua mọi vật dẫn làm cho vật bị cháy

Lời giải:

Dòng điện chạy qua mọi vật dẫn thông thường, đều làm cho vật dẫn nóng lên.

Đáp án cần chọn là: B

Câu 2: Điền từ thích hợp vào chỗ trống: 

Vật dẫn điện……..khi ………….chạy qua.

1. Nóng lên, có dòng điện
2. Nóng lên, không có dòng điện
3. Không nóng lên, có dòng điện
4. Tất cả đều sai

Lời giải:

Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua.

Đáp án cần chọn là: A

Câu 3: Chọn phát biểu sai trong các phát biểu sau:

1. Dòng điện chạy qua mọi vật dẫn thông thường, đều làm cho vật dẫn nóng lên
2. Nếu vật dẫn nóng lên tới nhiệt độ cao thì nó phát sáng
3. Nguyên nhân gây ra tác dụng nhiệt của dòng điện là do các vật dẫn có điện trở
4. Tác dụng nhiệt của dòng điện luôn có hại

Lời giải:

A, B, C – đúng

D – sai vì: Tác dụng nhiệt của dòng điện có thể có hại có thể có lợi

Đáp án cần chọn là: D

Câu 4: Chọn phát biểu đúng trong các phát biểu sau:

1. Dòng điện chạy qua mọi vật dẫn thông thường không làm cho vật dẫn nóng lên.
2. Nếu vật dẫn nóng lên tới nhiệt độ cao thì nó phát sáng.
3. Nguyên nhân gây ra tác dụng nhiệt của dòng điện là do các vật dẫn có nhiệt độ nóng chảy.
4. Tác dụng nhiệt của dòng điện luôn có hại.

Lời giải:

A – sai vì: Dòng điện chạy qua mọi vật dẫn thông thường, đều làm cho vật dẫn nóng lên

B  – đúng

C – sai vì: Nguyên nhân gây ra tác dụng nhiệt của dòng điện là do các vật dẫn có điện trở

D – sai vì: Tác dụng nhiệt của dòng điện có thể có hại có thể có lợi

Đáp án cần chọn là: B

Câu 5: Trong các dụng cụ dùng điện sau đây, dụng cụ nào hoạt động dựa trên tác dụng nhiệt của dòng điện?

1. Máy giặt
2. Bàn ủi điện
3. Cầu chì
4. Ti vi

Lời giải:

Trong các dụng cụ trên, dụng cụ hoạt động dựa trên tác dụng nhiệt của dòng điện là bàn ủi điện.

Đáp án cần chọn là: B

Câu 6: Chọn câu trả lời đúng: Bàn ủi điện hoạt động là do:

1. Tác dụng nhiệt của dòng điện
2. Tác dụng phát sáng của dòng điện
3. Vừa tác dụng nhiệt, vừa tác dụng phát sáng
4. Dựa trên các tác dụng khác

Lời giải:

Bàn ủi điện hoạt động là do tác dụng nhiệt của dòng điện

Đáp án cần chọn là: A

Câu 7: Thiết bị điện nào sau đây hoạt động không dựa trên tác dụng nhiệt của dòng điện?

1. Bếp điện
2. Bàn ủi
3. Nồi cơm điện
4. Quạt máy

Lời giải:

Trong các dụng cụ trên, dụng cụ không hoạt động dựa trên tác dụng nhiệt của dòng điện là quạt máy.

Đáp án cần chọn là: D

Câu 8: Khi các dụng cụ dùng điện sau đây hoạt động, trường hợp nào tác dụng nhiệt của dòng điện là có lợi ?

1. Máy bơm nước.
2. Nồi cơm điện.
3. Máy vi tính.
4. Bóng đèn điện

Lời giải:

Trong các dụng cụ trên khi hoạt động bình thường thì nồi cơm điện là dụng cụ mà tác dụng nhiệt của dòng điện là có lợi

Đáp án cần chọn là: B

Câu 9: Khi các dụng cụ dùng điện sau đây hoạt động, trường hợp nào tác dụng nhiệt của dòng điện là có hại?

1. Bàn ủi.
2. Nồi cơm điện.
3. Bếp điện.
4. Quạt điện

Lời giải:

Trong các dụng cụ trên khi hoạt động bình thường thì quạt điện là dụng cụ mà tác dụng nhiệt của dòng điện là có hại.

Đáp án cần chọn là: D

Câu 10: Tác dụng nhiệt của dòng điện trong thiết bị nào sau đây là có ích:

1. Bàn ủi
2. Máy sấy tóc
3. Lò nướng điện
4. Cả A, B, C đều đúng

Lời giải:

Tất cả các dụng cụ trên khi hoạt động bình thường đều là dụng cụ mà tác dụng nhiệt của dòng điện là có lợi

Đáp án cần chọn là: D

Câu 11: Dòng điện có tác dụng phát sáng khi chạy qua bộ phận hay dụng cụ điện nào dưới đây khi chúng đang hoạt động bình thường?

1. Ruột ấm điện
2. Công tắc
3. Dây dẫn điện của mạch điện trong gia đình
4. Đèn báo của tivi

Lời giải:

Trong các dụng cụ trên, dòng điện có tác dụng phát sáng khi chạy qua đèn báo của tivi

Đáp án cần chọn là: D

Câu 12: Dòng điện có tác dụng phát sáng khi chạy qua bộ phận hay dụng cụ điện nào dưới đây khi chúng đang hoạt động bình thường?

1. Quạt điện.
2. Công tắc
3. Bút thử điện
4. Rơ-le của ấm siêu tốc

Lời giải:

Trong các dụng cụ trên, dòng điện có tác dụng phát sáng khi chạy qua bút thử điện

Đáp án cần chọn là: C

Câu 13: Hoạt động của máy sấy tóc dựa trên tác dụng nào của dòng điện?

1. Tác dụng nhiệt và tác dụng từ.
2. Tác dụng nhiệt
3. Tác dụng nhiệt và tác dụng hoá học.
4. Tác dụng sinh lí và tác dụng từ.

Lời giải:

Hoạt động của máy sấy tóc dựa trên tác dụng nhiệt của dòng điện

Đáp án cần chọn là: B

Câu 14: Chọn câu trả lời đúng: 

Máy sấy tóc hoạt động là do:

1. Tác dụng nhiệt của dòng điện
2. Tác dụng phát sáng của dòng điện
3. Vừa tác dụng nhiệt, vừa tác dụng phát sáng
4. Dựa trên các tác dụng khác

Lời giải:

Máy sấy tóc hoạt động là do tác dụng nhiệt của dòng điện

Đáp án cần chọn là: A

Câu 15: Dựa vào tác dụng nhiệt của dòng điện, người ta chế tạo các thiết bị dùng trong sinh hoạt hàng ngày như:

1. Điện thoại, quạt điện
2. Mô tơ điện, máy bơm nước.
3. Bàn là, bếp điện
4. Máy hút bụi, nam châm điện

Lời giải:

Dựa vào tác dụng nhiệt của dòng điện, người ta chế tạo các thiết bị dùng trong sinh hoạt hàng ngày như: bàn là, bếp điện

Đáp án cần chọn là: C

Câu 16: Thiết bị sinh hoạt hàng ngày như bàn là, bếp điện hoạt động dựa vào:

1. Tác dụng nhiệt và tác dụng từ.
2. Tác dụng nhiệt
3. Tác dụng nhiệt và tác dụng hoá học.
4. Tác dụng sinh lí và tác dụng từ.

Lời giải:

Thiết bị sinh hoạt hàng ngày như bàn là, bếp điện hoạt động dựa vào tác dụng nhiệt của dòng điện

Đáp án cần chọn là: B

Câu 17: Dụng cụ điện nào dưới đây hoạt động nhờ tác dụng nhiệt của dòng điện?

1. Quạt điện
2. Đèn LED
3. Bóng đèn dây tóc
4. Bóng đèn bút thử điện

Lời giải:

Trong các dụng cụ trên, dụng cụ hoạt động nhờ tác dụng nhiệt của dòng điện là bóng đèn dây tóc

Vì dòng điện đi qua bóng đèn dây tóc ⇒ dây tóc của bóng đèn nóng lên đến nhiệt độ nhất định thì phát sáng

Đáp án cần chọn là: C

Câu 18: Dụng cụ điện nào dưới đây hoạt động nhờ tác dụng nhiệt của dòng điện?

1. Quạt máy
2. Lò nướng điện
3. Ti vi
4. Bóng đèn bút thử điện

Lời giải:

Trong các dụng cụ trên, dụng cụ hoạt động nhờ tác dụng nhiệt của dòng điện là lò nướng điện

Đáp án cần chọn là: B

Câu 19: Dòng điện không gây ra tác dụng nhiệt trong các dụng cụ nào dưới đây khi chúng hoạt động bình thường.

1. Quạt điện
2. Bóng đèn bút thử điện
3. Đồng hồ dùng pin
4. Không có trường hợp nào

Lời giải:

Ta có dòng điện chạy qua mọi vật dẫn thông thường đều làm cho vật dẫn nóng lên

⇒ Không có trường hợp nào dòng điện không gây ra tác dụng nhiệt

Đáp án cần chọn là: D

Câu 20: Dòng điện không gây ra tác dụng nhiệt trong các dụng cụ nào dưới đây khi chúng hoạt động bình thường.

1. Quạt điện
2. Cầu chì
3. Ti vi
4. Không có trường hợp nào

Lời giải:

Ta có dòng điện chạy qua mọi vật dẫn thông thường đều làm cho vật dẫn nóng lên

⇒ Không có trường hợp nào dòng điện không gây ra tác dụng nhiệt

Đáp án cần chọn là: D

Câu 21: Khi có dòng điện chạy qua các vật dẫn thì các vật dẫn bị:

1. Đốt nóng và phát sáng
2. Mềm ra và cong đi
3. Nóng lên
4. Đổi màu

Lời giải:

Ta có dòng điện chạy qua mọi vật dẫn thông thường đều làm cho vật dẫn nóng lên

Đáp án cần chọn là: C

Câu 22: Chọn phát biểu đúng:

1. Khi có dòng điện chạy qua các vật dẫn thì các vật dẫn bị đốt nóng và phát sáng
2. Khi có dòng điện chạy qua các vật dẫn thì các vật dẫn bị mềm ra và cong đi
3. Khi có dòng điện chạy qua các vật dẫn thì các vật dẫn bị nóng lên
4. Khi có dòng điện chạy qua các vật dẫn thì các vật dẫn bị đổi màu

Lời giải:

Ta có dòng điện chạy qua mọi vật dẫn thông thường đều làm cho vật dẫn nóng lên

Đáp án cần chọn là: C