Sinh học Bài 56: Cây phát sinh giới động vật
Lý thuyết tổng hợp Sinh học lớp 7 Bài 56: Cây phát sinh giới động vật, chọn lọc năm 2021 – 2022 mới nhất gồm tóm tắt lý thuyết và hơn 500 bài tập ôn luyện Sinh 7. Hy vọng bộ tổng hợp lý thuyết Sinh học lớp 7 sẽ giúp học sinh củng cố kiến thức, ôn tập và đạt điểm cao trong các bài thi trắc nghiệm môn Sinh học 7.
Bài 56: Cây phát sinh giới động vật
I. BẰNG CHỨNG VỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT
Ngay từ đầu thế kỉ 19, người ta đã phát hiện ra những di tích của động vật trong các lớp đá, được gọi là di tích hóa thạch.
- Di tích hóa thạch của lưỡng cư cổ được phát hiện cách hiện nay khoảng 350 triệu năm. Trên di tích hóa thạch này, lưỡng cư cổ còn mang đậm nét những đặc điểm của cá vây chân cổ.
- Năm 1861 người ta đã phát hiện được di tích hóa thạch của chim cổ in trong đá, cách hiện nay khoảng 150 triệu năm. Trên hóa thạch này, chim cổ vẫn mang nhiều đặc điểm của bò sát.
Chú thích:
A – Gạch một nét là những đặc điểm của lưỡng cư cổ giống với cá vây chân cổ, gạch hai nét là những đặc điểm của lưỡng cư cổ giống với lưỡng cư ngày nay.
B – Gạch một nét những đặc điểm chim cổ giống với bò sát ngày nay, gạch hai nét là những đặc điểm chim cổ giống với chim ngày nay.
Nhận xét:
- Lưỡng cư cổ có nguồn gốc từ cá vây chân cổ vì lưỡng cư có các đặc điểm giống cá vây chân cổ như : vây đuôi, di tích nắp mang, thân có vảy, nòng nọc giống cá.
- Chim cổ có nguồn gốc từ bò sát cổ vì chim cổ có các đặc điểm giống bò sát cổ : hàm có răng, có đuôi dài và ngón có vuốt.
Kết luận
- Di tích hóa thạch của các loài động vật cổ có nhiều đặc điểm giống động vật ngày nay
- Những loài động vật ngày nay có nhiều đặc điểm giống tổ tiên của chúng.
II. CÂY PHÁT SINH GIỚI ĐỘNG VẬT
Theo học thuyết tiến hóa, những cơ thể có tổ chức càng giống nhau phản ánh quan hệ nguồn gốc càng gần nhau. Người ta có thể minh họa quan hệ họ hàng giữa các loài sinh vật bằng một cây phát sinh.
- Cây phát sinh là một sơ đồ hình cây phát ra những nhánh từ một gốc chung (tổ tiên chung)
- Từ các nhánh lại phát ra những nhánh nhỏ hơn từ những gốc khác nhau và tận cùng bằng một nhóm động vật.
- Kích thước của các nhánh trên cây phát sinh càng lớn bao nhiêu thì số loài của nhánh đó càng nhiều bấy nhiêu.
- Các nhóm có cùng nguồn gốc có vị trí gần nhau thì có quan hệ họ hàng gần với nhau hơn.
Ví dụ : Cá, Bò sát, Chim và Thú có quan hệ họ hàng gần với nhau hơn so với quan hệ họ hàng của chúng với Giáp xác, Nhện và Sâu bọ.
- Ý nghĩa của cây phát sinh: Qua cây phát sinh ta thấy được mức độ quan hệ họ hàng của các nhóm động vật với nhau, thậm chí còn so sánh được nhánh nào có nhiều hoặc ít loài hơn nhánh khác.
III. BÀI TẬP
Câu 1: Trong các động vật dưới đây, lớp động vật nào kém tiến hóa nhất
a. Lớp giáp xác
b. Lớp bò sát
c. Lớp lưỡng cư
d. Lớp thú
Lớp giáp xác thuộc ngành Chân khớp, là lớp kém tiến hóa hơn so với lớp lưỡng cư, lớp bò sát hay lớp thú.
→ Đáp án a
Câu 2: Di tích hóa thạch Lưỡng cư cổ được phát hiện cách hiện nay bao nhiêu năm?
a. 150 triệu năm
b. 250 triệu năm
c. 350 triệu năm
d. 450 triệu năm
Di tích hóa thạch của lưỡng cư cổ được phát hiện cách hiện nay khoảng 350 triệu năm.
→ Đáp án c
Câu 3: Di tích hóa thạch của chim cổ được phát hiện cách hiện nay bao nhiêu năm?
a. 150 triệu năm
b. 250 triệu năm
c. 350 triệu năm
d. 450 triệu năm
Năm 1861 người ta đã phát hiện được di tích hóa thạch của chim cổ in trong đá, cách hiện nay khoảng 150 triệu năm.
→ Đáp án a
Câu 4: Đặc điểm nào của lưỡng cư cổ KHÔNG giống như cá vây chân cổ?
a. Di tích nắp mang
b. Vảy
c. Chi năm ngón
d. Vây đuôi
Lưỡng cư cổ có nguồn gốc từ cá vây chân cổ vì lưỡng cư có các đặc điểm giống cá vây chân cổ như : vây đuôi, di tích nắp mang, thân có vảy, nòng nọc giống cá.
→ Đáp án c
Câu 5: Đặc điểm nào của chim cổ KHÔNG giống với bò sát cổ
a. Chân có 3 ngón trước, 1 ngón sau
b. Hàm có răng
c. Ngón có vuôt
d. Có đuôi dài
Chim cổ có nguồn gốc từ bò sát cổ vì chim cổ có các đặc điểm giống bò sát cổ : hàm có răng, có đuôi dài và ngón có vuốt.
→ Đáp án a
Câu 6: Nhện có họ hàng gần với động vật nào nhất
a. Cá
b. Chim
c. Thú
d. Sâu bọ
Dựa vào cây phát sinh, ta thấy nhện và sâu bọ có họ hàng gần nhau, hơn so với các loài cá, chim, thú
→ Đáp án d
Câu 7: Thú có họ hàng gần với động vật nào nhất
a. Chim
b. Sâu bọ
c. Nhện
d. Giáp xác
Dựa vào cây phát sinh, ta thấy thú có họ hàng gần với chim nhất, gần hơn so với nhện, sâu bọ và giáp xác
→ Đáp án a
Câu 8: Lớp động vật nào tiến hóa nhất trong giới động vật
a. Thú
b. Chim
c. Thằn lằn
d. Lưỡng cư
Thú nằm ở nhánh cao nhất trong cây phát sinh động vật, thú là lớp động vật tiến hóa nhất.
→ Đáp án a
Câu 9: Thân mềm có họ hàng gần gũi với ngành nào nhất?
a. Ngành Ruột khoang
b. Ngành giun đốt
c. Ngành chân khớp
d. Động vật có xương sống
Ngành thân mềm có họ hàng gần gũi với ngành giun đốt nhất.
→ Đáp án b
Câu 10: Chim cổ và thú cổ bắt nguồn từ…
a. Cá vây chân cổ
b. Bò sát cổ
c. Lưỡng cư cổ
d. Động vật nguyên sinh
Dựa vào các di tích hóa thạch người ta đã chứng minh lưỡng cư cổ bắt nguồn từ cá vây chân cổ, bò sát cổ bắt nguồn từ lưỡng cư cổ, chim cổ và thú cổ bắt nguồn từ bò sát cổ.
→ Đáp án b
