Bài 41: Chim bồ câu 

LỚP CHIM

I. ĐỜI SỐNG

- Bồ câu nhà có tổ tiên là bồ câu núi, màu lam, hiện còn sống và làm tổ trong điều kiện hoang dã ở nhiều vùng núi châu Âu, châu Á và Bắc Phi.

Bồ câu nhà

- Thân nhiệt chim bồ câu ổn định trong điều kiện nhiệt độ môi trường thay đổi; chim bồ cầu là động vật hằng nhiệt.

- Chim bồ câu trống không có cơ quan giao phối. Khi đạp mái, xoang huyệt của chim trống lộn ra làm thành cơ quan giao phối tạm thời. Trứng được thụ tinh trong. Mỗi lứa đẻ chỉ gồm 2 trứng, có vỏ đá vôi bao bọc. Sau đó chim trống và chim mái thay nhau ấp trứng. Chim mới nở chưa mở mắt, trên thân chỉ có một ít lông tơ, được chim bố, mẹ mớm nuôi bằng sữa diều (tiết từ diều của chim bố mẹ)

Mỗi cặp chim bố mẹ thường đẻ 2 trứng

Mớm mồi cho con

II. CẤU TẠO NGOÀI VÀ DI CHUYỂN

1. Cấu tạo ngoài

- Thân chim hình thoi làm giảm sức cản của không khí khi bay.

- Da khô phủ lông vũ. Lông vũ bao phủ toàn thân là lông ống, có phiến lông rộng tạo thành cánh, đuôi chim (vai trò bánh lái). Lông vũ mọc áp sát vào thân là lông tơ. Lông tơ chỉ có chùm sợi lông mảnh tạo thành một lớp xốp giữ nhiệt và làm thân chim nhẹ.

- Cánh chim khi xòe ra tạo thành một diện tích rộng quạt gió, khi cụp lại thì gọn áp vào thân.

- Chi sau có bàn chân dài gồm 3 ngón trước, 1 ngón sau, đều có vuốt, giúp chim bám chặt vào cành cây khi chim đậu hoặc duỗi thẳng, xòe rộng ngón khi chim hạ cánh.

- Mỏ sừng bao bọc hàm không có răng, làm đầu chim nhẹ. Cổ dài, đầu chim linh hoạt, phát huy được tác dụng của giác quan (mắt, tai), thuận lợi khi bắt mồi, rỉa lông.

- Tuyến phao câu tiết chất nhờn khi chim rỉa lông làm lông mịn, không thấm nước.

Bảng 1: Đặc điểm cấu tạo ngoài của chim bồ câu

2. Di chuyển

- Chim có 2 kiểu bay: bay vỗ cánh và bay lượn

Chim bồ câu hay một số loài chim như chim sẻ, chim ri, chim khuyên, gà… chỉ có kiểu bay vỗ cánh (vỗ cánh liên tục). Một số không nhỏ loài chim thì có kiểu bay lượn (đập cánh chậm, nhiều lúc chim dang rộng cánh mà không đập cánh) như diều hâu, chim ưng, hoặc hải âu.

Bảng 2: So sánh kiểu bay vỗ cánh và bay lượn

III. BÀI TẬP

Câu 1: Đặc điểm sinh sản của bồ câu là

a. Đẻ con

b. Thụ tinh ngoài

c. Vỏ trứng dai

d. Không có cơ quan giao phối

Câu 2: Chim bồ câu mỗi lứa đẻ bao nhiêu trứng

a. 1 trứng

b. 2 trứng

c. 5 – 10 trứng

d. Hàng trăm trứng

Câu 3: Cách di chuyển của chim là

a. Bò

b. Bay kiểu vỗ cánh

c. Bay lượn

d. Bay kiểu vỗ cánh và bay lượn

Câu 4: Da của chim bồ câu

a. Da khô, có vảy sừng

b. Da ẩm, có tuyến nhờn

c. Da khô, phủ lông mao

d. Da khô, phủ lông vũ

Câu 5: Lông ống có tác dụng

a. Xốp nhẹ, giữ nhiệt

b. Giảm trọng lượng khi bay

c. Tạo thành cánh và đuôi chim

d. Giảm sức cản khi bay

Câu 6: Ý nghĩa của việc chim hình thành mỏ bao lấy hàm, không có răng là

a. Bắt mồi dễ hơn

b. Thân hình thoi

c. Giúp chim thăng bằng đi đứng trên cành cây

d. Làm đầu chim nhẹ hơn

Câu 7: Đặc điểm của kiểu bay vỗ cánh là

a. Cánh dang rộng mà không đập

b. Cánh đập chậm rãi và không liên tục

c. Bay chủ yếu dựa vào sự nâng đỡ của không khí và hướng thay đổi của các luồng gió

d. Cánh đập liên tục

Câu 8: Tuyến phao câu tiết nhờn có tác dụng

a. Làm nhẹ đầu chim

b. Giảm sức cản khi bay

c. Lông mịn và không thấm nước

d. Giảm trọng lượng cơ thể

Câu 9: Chi trước của chim

a. Có vuốt sắc

b. Là cánh chim

c. Có 3 ngón trước và 1 ngón sau

d. Giúp chim bám chặt vào cành cây

Câu 10: Loài nào sau đây di chuyển bằng bay lượn

a. Chim bồ câu

b. Chim ri

c. Chim hải âu

d. Gà